Бруцеллез – жугуштуу оору, узакка созулуп, нерв жана жүрөк-кан тамыр системасынын, ошондой эле сөөк жана муун системасынын бузулушу менен мүнөздөлөт. Козгучтары Brucella тукумундагы аэробдук жана микроаэрофильдүү кыймылсыз грам-терс бактериялар. Сүт кайнатып, пастерленгенде бруцеллалар өлөт. Инфекциянын негизги булагы жана резервуары кой, эчки, бодо мал жана чочко болуп саналат. Ооруган малдын чийки сүтүн жана андан даярдалган сүт азыктарын (сыр, май, быштак, фета сыр), ошондой эле жетишсиз бышырылган жана куурулган этти ичкенде адам бруцеллез менен ооруйт. Инкубациялык мезгил (латенттик) бир жумадан бир нече айга чейин созулат, көбүнчө 1-3 жума. Бруцеллез ар кандай клиникалык симптомдор менен мүнөздөлөт; анын курсу ар кандай даражада болушу мүмкүн. Оору акырындык менен башталат жана клиникалык курстун төмөнкү формаларына ээ:
Субклиникалык бруцеллез: Болжол менен 90% учурларда инфекция субклиникалык мүнөзгө ээ. Диагноз оорулуудагы спецификалык антителолорду аныктоо менен гана коюлат. Субклиникалык бруцеллез кабыл алуучу организмдин эффективдүү гуморалдык жана клеткалык иммунитетинин болушу менен шартталган.
Курч же субакуттук бруцеллез: оору тымызын башталат, адегенде ысытма, жүрөк айлануу, баш жана муундардын оорушу, түнкү тердөө жана арыктоо менен башталат. Ысытма 7-21 күнгө созулат жана 2-5 күнгө созулган ысытмасыз мезгилдер менен үзгүлтүккө учурашы мүмкүн (толкундуу ысытма). Көп учурда гепатомегалия же спленомегалия байкалат.
Өнөкөт бруцеллез: эгерде инфекция аныкталбаса, же дарылоо туура жүргүзүлбөсө, өнөкөткө өтүшү мүмкүн, бирок сейрек кездешет. Бруцеллез инфекциясынын узактыгы бир жылдан ашык болсо өнөкөт болуп эсептелет. Ооругандардын болжол менен 5%ында инфекция клиникалык белгилер жоголгондон кийин өнөкөткө айланат. Оору спецификалык эмес жалпы симптомдор менен, мисалы, чарчоо, депрессия жана уйкусуздук менен көрүнөт. Оорулуулардын 20-40% ында оорчулук катары таяныч-кыймыл аппаратынын жабыркашы белгиленет. Скелеттин тизе, жамбаш жана омуртка сыяктуу колдоочу бөлүктөрү жабыркашы мүмкүн, натыйжада катуу оорудан улам кыймыл аракети катуу чектелет.
Материал: веноздук кан.
Маалымдама маанилери:
IgG антителолору:
R < 0,8 – терс натыйжа,
0,8 <= R < 1,1 – күмөндүү натыйжа,
R >= 1.1 – оң натыйжа.
IgM антителолор:
R < 0,8 – терс натыйжа,
0,8 <= R < 1,1 – күмөндүү натыйжа,
R >= 1.1 – оң натыйжа.
Антителолор, А:
R < 0,8 – терс натыйжа,
0,8 <= R < 1,1 – күмөндүү натыйжа,
R >= 1.1 – оң натыйжа.
Акыркы диагнозду коюу үчүн, убакыттын өтүшү менен антителолордун жогорулаган титринин аныктоо маанилүү.